Zaterdag 26 september vond de eerste bijeenkomst van Marxistisch Forum (MF) plaats. Via Zoom hebben ongeveer 60 deelnemers de standpunten en de organisatie van MF besproken. Hierbij een verslag van de bijeenkomst en de genomen besluiten.
De initiatiefnemers openden de bijeenkomst met een introductie over het belang van een project als MF. De SP is in crisis, verdeeld tussen de mensen die de partij salonfähig willen maken om mee te regeren, geleid door de TK fractie, en verschillende kritische groepjes. Als marxisten moeten we ons juist nu duidelijk uitspreken voor een partij die een alternatief biedt op de ondemocratische burgerlijke staat. Daarom is het doel dat Marxistisch Forum door middel van georganiseerde discussie en samenwerking dat kan doen.
Open discussie
Na deze introductie kwamen de andere deelnemers aan het woord. Zij brachten voornamelijk punten in over het gebrek aan open discussie binnen de SP en welke standpunten we binnen de partij willen promoten. Ze vonden het goed als verschillende kritische groepen binnen de SP zich bij het MF gaan aansluiten, ook in het uitvoerend comité van MF. Dat zou een sterk tegengeluid kunnen bieden voor de al goed georganiseerde groep in de partij die wel mag vergaderen en discussie voeren: de TK fractie.
Een van de deelnemers vertelde over hoe het SP-partijbestuur ROOD probeert te beïnvloeden en verschillende door ROOD genomen beslissingen (bv. de motie tegen de regeringsdeelname) tegenwerkt. Andere deelnemers hebben de censuur binnen de partij genoemd, bijvoorbeeld toen de Groep (een groep van mensen die zich uitspraken tegen het vluchtelingenstandpunt van de partij) een tekst in de Tribune wilde publiceren, wat van hogerhand werd geblokkeerd. Dat is gerelateerd aan de discussie tijdens het afgelopen congres, waarin de partijtop de Tribune en Spanning als geen geschikte plekken voor discussie heeft beschreven.
Onder de besproken marxistische standpunten was regeringsdeelname het onderwerp van de dag (waarover meer verder in dit verslag). Daarnaast vonden de deelnemers het belangrijk om te bespreken hoe we de arbeidersbeweging willen organiseren, aangezien die organisatie noodzakelijk is voor een socialistische samenleving. Het is wel ironisch dat ROOD officiële t-shirts met Marx verkoopt terwijl de marxistische theorie en het concept van klassenstrijd in partijprogramma’s nergens te vinden zijn. Verder werd de noodzaak van een internationale visie door meerdere deelnemers genoemd, net zoals de mening dat de EU, ook al neoliberaal, wel mogelijkheden tot internationale organisatie biedt.
De conceptverklaring
Daarna werd de conceptverklaring van het Marxistisch Forum besproken. Tijdens het uitleg van een van de MF initiatiefnemers werden vier pijlers, waarop de algemene definitie van “marxistisch” is gebaseerd, genoemd: sociale revolutie, democratie, onafhankelijkheid van de arbeidersklasse en internationalisme. Verder is het niet de bedoeling dat MF een alternatieve groep gaat vormen. Het is vooral een forum dat altijd de mogelijkheid om kritische meningen te vormen en uiten moet bieden. Het zou ook goed zijn als er diversiteit van meningen is. Er is wel een uitvoerend comité nodig voor praktische zaken zoals de mail bijhouden en bijeenkomsten, ook conferenties genoemd, organiseren. De initiatiefnemer heeft voorgesteld om dit comité pas tijdens de volgende bijeenkomst te kiezen, als we weten wat de verschillende meningen zijn, zodat het een goede afspiegeling kan zijn van MF.
Tijdens de discussie over de concept verklaring heeft een van de deelnemers opgemerkt dat het niet om om diversiteit, maar om heldere marxistische analyse en concrete eenheid gaat. Verder kan het uitvoerend comité beter een secretariaat genoemd worden, wat beter bij op zich nemen van organisatorische zaken past. Een andere deelnemer vond het goed als kandidaten voor het comité zich voorstellen met een soort van programma, zodat ook nieuwe mensen bij het MF weten welke groepen en meningen de kandidaten representeren. Er was ook een discussie over de organisatiediscipline punten van de verklaring, namelijk dat er geen organisatiediscipline is, maar ook geen sabotage gewenst van gezamenlijke besluiten om bv. flyers op het congres te verspreiden.
Moties: internationalisme, regeringsdeelname en vakbondsstrategie
Vervolgens hebben de deelnemers drie ingediende moties besproken: over de campagne voor internationalisme, de campagne tegen regeringsdeelname en de campagne voor vakbondsstrategie.
Bij de toelichting van de internationalisme motie heeft een van haar auteurs benadrukt dat socialisme in één land niet werkt, het uittreden uit NAVO een belangrijke, maar vaak genegeerde eis is en dat vrije migratie de oplossing is voor huidige problemen, wel met grenscontrole van vakbeweging om stakingsbreken en soortgelijke situaties te voorkomen. Vooral dat laatste punt werd bekritiseert door sommige deelnemers. Ze maakten zich zorgen over de beperkte hoeveelheid woningen, werkloosheid enz. in Nederland en beweerden dat vele Nederlandse arbeiders daarom tegen vrije migratie zijn. Cultuurverschillen met vluchtelingen van sommige landen werden ook genoemd. Andere deelnemers waren het geheel niet eens met die argumenten. Ze benadrukten dat het kapitalisme fundamenteel een internationaal systeem is. De arbeidersklasse is ook internationaal en daarom moeten we haar internationaal organiseren. Daarom moeten moeten we juist solidair aan klassenbewustzijn werken.
Wat betreft cultuurverschillen, er zijn wel socialistische bewegingen overal in de wereld en reactionaire wereldbeschouwingen in Nederland (zoals in de Bible Belt). Verder redeneerde een deelnemer dat het fysieke bovenlimiet (gebrek aan banen, woningen) een probleem is dat wordt gecreëerd door grenzen. Juist bij open grenzen zie je een dynamiek van eb en vloed. Andere deelnemers hebben opgemerkt dat het belangrijk is om ook globaal te denken, niet alleen over Europa. De reactie daarop was dat Europa slechts het beginpunt is, omdat de EU de huidige context is waarin we opereren.
Ook het voorstel om een campagne te starten tegen regeringsdeelname werd uitgebreid besproken naar aanleiding van een paar voorstellen (hierover later meer). Bij de campagne voor vakbondsstrategie werd er gepleit voor een democratische en strijdbare vakbond met focus op kaderwerk en internationale organisatie. Tijdens de discussie heeft een van de deelnemers voorgesteld dat we vanuit MF kameraden moeten samenbrengen die ervaring hebben in de vakbeweging. Dan kunnen we naar andere SP leden ook laten zien wat een politieke partij kan doen op dat terrein.
Wijzigingsvoorstellen: regeringsdeelname
Er waren twee wijzigingsvoorstellen ingediend, allebei over de campagne tegen de regeringsdeelname. Vooral het eerste wijzigingsvoorstel, over de regeringsdeelname in coalitie met linkse partijen zoals PvdA of GL, werd druk besproken. De indiener van het wijzigingsvoorstel betoogde dat de SP geen toekomstproject heeft, en dat de taak van marxisten moet zijn om de weg voorbereiden naar machtswisseling. Daarvoor is het belangrijk om niet frontaal te keren tegen regeringsdeelname. Het idee van de SP dat we we ons kunnen aansluiten bij elke mogelijke regering, zelfs met VVD en CDA, moet wel scherp worden afgewezen. Maar in een coalitie met linkse partijen kunnen we wel stappen zetten. Het is al een hele strijd om de partij daarvan (dat we alleen met deze partijen kunnen meeregeren) te overtuigen.
Tijdens de discussie hebben meerdere deelnemers zich fel tegen dat wijzigingsvoorstel uitgesproken. Een van hen zei dat wij als marxisten duidelijk moeten zijn dat we staan voor een machtsovername van de arbeidersklasse. We moeten dus niet de managers worden van de kapitalistische staat – we willen een ander staatsmodel dat fundamenteel democratisch is. Bovendien zijn PvdA of GroenLinks partijen die steun geven aan imperialisme en klassencollaboratie, pensioenakkoord, etc. Een andere deelnemer beweerde dat meeregeren als een minderheidspartij geen zin heeft. Er was ook opgemerkt dat het belangrijk is dat we pas meedoen aan de regering op het moment dat onze socialistische standpunten worden gehonoreerd door andere partijen.
De discussie ging door naar aanleiding van het tweede wijzigingsvoorstel, een voorstel tegen de campagne tegen regeringsdeelname. De indiener redeneerde dat regeringsdeelname een middel kan zijn om juist de macht te pakken. Na een lange bespreking van meerdere historische voorbeelden hebben enkele leden beargumenteerd dat coalities van marxistische partijen met liberale en zelfs sociaaldemocratische partijen steeds hebben geleid tot verlies en breken van de organisatie. Uiteindelijk werden beide wijzigingsvoorstellen in de stemming verworpen.
Discussiestukken en afronding
Naast de concept verklaring, moties en wijzigingsvoorstellen hebben we twee discussiestukken besproken. Het eerste stuk ging over het belang van de strijd tegen discriminatie, een intersectionele aanpak en uitkijken voor het reduceren van alle onderdrukkingen tot klasse. Het tweede stuk was een reactie daarop; de auteur beargumenteerde dat het intersectionalisme redelijk is ingekapseld door het kapitalisme en de neoliberale maatschappij, en dus vooral geleid heeft tot het verdoezelen van klassenstrijd en behoud van de status quo. De klassenstrijd kan wel een verbindende rol spelen tussen verschillende groepen in de samenleving; juist de gezamenlijkheid van arbeidersklasse stelt ons in staat om alle vormen van onderdrukking aan te pakken. Sommige deelnemers steunden die argumenten. Helaas kon de indiener van het eerste discussiestuk niet aanwezig zijn om het te verdedigen.
Na de “officiële” discussie was er een mogelijkheid om tijdens een “Zoom borrel” informeel te kletsen.
Ook al hebben de deelnemers van de eerste MF bijeenkomst meerdere punten uitgebreid besproken, moeten we zeker nog veel regelen en bepraten. De initiatiefnemers zijn nu bezig het plannen en aankondigen van de volgende bijeenkomst. Uiteraard zijn alle (geroyeerde) SP leden die zich in willen zetten voor de marxistische principes van harte uitgenodigd om deel te nemen aan de bijeenkomsten van Marxistisch Forum. Juist in de aanloop naar de komende verkiezingen is het cruciaal om de marxistische stem in de partij te verenigen en te versterken!